Er is één belangrijk ding als het gaat om het maken van een verbinding met anderen. Of het nu gaat om het werken met anderen als coach, anderen te helpen als collega, anderen te leiden, anderen te beïnvloeden of gewoon te genieten van het gezelschap van anderen, het begint altijd met het maken van RAPPORT.
The single biggest problem in communication is the illusion that it has taken place.”
– George Bernard Shaw
“Satisfying relationships are built by rapport, not agreement.”
– Joseph O’Connor
Wat is rapport?
Je kunt rapport letterlijk zien wanneer je naar twee mensen kijkt die prima met elkaar kunnen opschieten. Het ziet er soms uit als een prachtige dans en waarbij de gesprekken zo ontzettend makkelijk lijken te gaan. Het lijkt alsof beiden één harmonisch geheel vormen. Als je het ze beiden zou vragen dan zouden ze beiden zeggen dat ze elkaar gezelschap prettig vinden.
Wat je dus zult zien en opmerken zijn de overeenkomsten tussen deze mensen zoals:
- hetzelfde staan of zitten;
- dezelfde gebaren;
- dezelfde gezichtsuitdrukking;
- spreken in dezelfde toon en dezelfde snelheid van spreken;
- dezelfde sleutelwoorden gebruiken;
- in het zelfde tempo ademen.
Het lijkt er op dat deze personen zichzelf aan elkaar spiegelen terwijl de dans zich voortzet en het ziet er zo gemakkelijk uit dat je niet kunt bepalen wie nu aan het leiden is en wie er volgt.
Waarom is het belangrijk om je de kunst van rapport snel eigen te maken?
Steeds weer ga je merken dat rapport en het maken van rapport het kloppende hart vormt van goede communicatie tussen twee of meer mensen. Wanneer bijvoorbeeld iemand een vergadering voorzit en dit met verve doet, is de voorzitter in staat geweest om met de meeste mensen rapport te maken en te houden maar ook wanneer twee mensen een meningsverschil hebben en toch verbinding met elkaar houden, is dit omdat beiden in staat waren om rapport te maken en te houden.
Rapport is dus iets wat absoluut in je gereedschapskist aanwezig MOET 🙂 zijn en de toepassingen ervan zijn bijna onuitputtelijk. In elke situatie waar het nodig is dat anderen je vertrouwen en je snel begrip wilt hebben van anderen voor hetgeen je doet, is rapport maken en houden een belangrijke basisvaardigheid. Denk maar eens aan onderhandelingen met je leidinggevenden, klanten, interviews, presenteren, leiding geven aan teams, als ouders je kinderen opvoeden en management, de lijst is bijna eindeloos.
Wanneer je éénmaal rapport hebt gemaakt met je gesprekspartner dan is het alleen maar logisch dat je je gesprekspartner begint te beïnvloeden en zij jou. Hoe dieper het rapport is, hoe groter de kans is dat je anderen op een positieve manier kunt beïnvloeden.
Hoe NLP kan worden gebruikt om rapport te maken?
In NLP wordt rapport gemaakt door je gesprekspartner te observeren. Dat betekent dat je scherp bent op wat je gesprekspartner doet en hoe hij/zij zich gedraagt zodat je langzaam zijn/haar gedrag kunt spiegelen. Je kunt dit niet alleen doen door gebaren, stem of woorden van je gesprekspartner over te nemen maar ook langzaam af te stemmen op zijn/haar model van de wereld zodat er gestaag een empathische relatie begint te ontstaan. NLP kan je helpen om je observatie vaardigheden te verbeteren zodat je daadwerkelijk leert om scherp op te letten. Wanneer je meer leert over NLP, zal je ontdekken dat er subtiele manieren zijn om dit te doen, zoals het maken van rapport door het gebruik van taal en het subtiel ontdekken hoe mensen hun interne wereld weergeven.
Rapport maken gaat niet alleen over empathisch zijn. Soms vereist het om wanneer je gesprekspartner een harde noot is om te kraken, dat jij ook even een harde noot bent om te kraken. Soms is het nodig, om de ander echt te begrijpen, om kennis te maken met iemands waarden en overtuigingen, hoe ze over zichzelf denken en waarom ze zijn zoals ze zijn.
Zeker wanneer je leert om respect voor ieders denkwijzen te hebben (en dat zegt niet dat je deze denkwijzen hoeft te accepteren maar alleen te respecteren dat de ander anders kan denken), kom je tot de ontdekking dat het je steeds gemakkelijker afgaat om af te stemmen op de ander. En onthou dat wanneer je de ander op een positieve wijze wilt beïnvloeden je het beste kunt starten vanuit de ander.
Dus in de essentie gaat rapport maken, vanuit een NLP perspectief, over het ontmoeten van de ander in zijn model van de wereld om zodoende een verbinding met de ander te maken zodat je uiteindelijk kunt leiden of de gewoonweg de ander beter kunt begrijpen en hij/zij jou.
Waar je op kunt letten of mee kunt experimenteren?
Je kunt het meest gemakkelijk starten om eens op een andere manier naar anderen te kijken. Kijk eens hoe anderen zich gedragen, welke gebaren maken ze, hoe praten ze, welke waarden en overtuigingen heeft de ander. John Grinder, één van de grondleggers van NLP, noemt dit “listening of the top” en betekent zoveel als kijken en luisteren zonder directe interpretatie.
Wanneer je dit gedaan hebt, kun je de “lichaamstaal” van je gesprekspartner gaan spiegelen. Gebaren, lichaamshouding, gezichtsuitdrukking. Ook kun je de stem, de intonatie en het volume van je gesprekspartner overnemen. Sleutelwoorden van de ander overnemen kan heel subtiel werken om snel rapport te krijgen met de ander.
Je kunt het zelfde ritme van de ademhaling van je gesprekspartner overnemen, zodat je als het ware op hetzelfde energielevel komt als de ander. Wanneer je meer gaat leren over NLP, ontdek je steeds meer subtiele manieren om rapport met anderen te maken.
Andere zaken waar je op kunt letten:
Neem eens waar hoe natuurlijk je rapport maakt. Waarschijnlijk met de één sneller dan met de ander. Waarom, denk je? Welke overtuigingen heb je die hier aan bijdragen dat je juist met de één niet snel rapport maakt of misschien wel helemaal niet en met de ander is het als vanzelfsprekend.
Merk op dat rapport verbreken ook een handige vaardigheid is. Stel je voor dat je met gemak een gesprek kunt afronden zonder dat je de ander een onprettig gevoel geeft. Door eenvoudig je lichaamshouding te veranderen kun je dit al subtiel doen.
Wordt je gewaar hoe makkelijk het is om felle discussies te voeren met iemand als je diep rapport hebt met de ander.
Pim Janszen
op 20 Oct 2014