Congruentie is de harmonieuze afstemming van wat je denkt, voelt en doet. Wanneer je congruent bent, weerspiegelen deze drie elementen dezelfde gemoedstoestand waarin je je bevindt. Het is een pure staat van zijn, vrij van interne conflicten. Je kunt bijvoorbeeld congruent verdrietig, boos of blij zijn.
Een persoon die oprecht blij is met zijn verjaardagscadeau is congruent. Hij zal zich opgewonden en gelukkig voelen en zal ook uiten dat hij heel blij is met het cadeau. Hij ervaart dan een pure staat van blijdschap. Op dat moment is hij verbonden met zichzelf en zijn omgeving, en hij is volledig in het moment.
Bij een incongruent persoon is er een verschil tussen wat hij/zij zegt, doet en voelt. Bijvoorbeeld, er treedt incongruentie op wanneer iemand teleurgesteld is in zijn cadeau (gevoel) terwijl hij toch vertelt (gedrag) dat hij er blij mee is.
Incongruentie kan worden herkend aan verschillende signalen, zoals:
Wil je iets heel graag doorzetten vol zelfverzekerdheid, maar voel je je incongruent doordat je bijvoorbeeld angst voelt om voor schut te staan? Het is beter om de angst om voor schut te staan te voelen en dat ook zo te uiten. Op die manier komt zelfverzekerdheid vanzelf in plaats van die angst, maar dan wél congruent.
Je kunt overal mee wegkomen als je congruent bent. Het tegenovergestelde is ook waar: zeg je iets terwijl je stemgebruik, lichaamshouding, gevoelens en gedachten niet hetzelfde uitstralen, dan ben je niet effectief. Mensen denken dan: 'ieuw!'
Eerlijke communicatie is zeggen wat je echt wil. Niet pleasen maar vragen om wat je echt wil. Dat kan bijvoorbeeld zijn: nee zeggen als iemand je auto nodig heeft. Dan kun je op de volgende manieren integer en congruent nee zeggen:
Deze oefening helpt je om de interne en externe signalen van congruentie te identificeren.
Probeer incongruentie te herkennen in je dagelijkse interacties. Dit kan je helpen om te begrijpen wanneer iemand een verborgen agenda heeft of zich ergens niet op zijn gemak voelt.
Wanneer je incongruentie bij iemand anders opmerkt, kun je op verschillende manieren reageren. Je kunt bijvoorbeeld helpen om de positieve intentie van het gedrag te identificeren en nieuwe, congruente manieren te vinden om die intentie uit te drukken.
Congruentie is een krachtig concept dat ons helpt om authentieker en effectiever te communiceren. Door bewust te zijn van onze gedachten, gevoelens en acties, en ervoor te zorgen dat deze op één lijn liggen, kunnen we een dieper niveau van integriteit en zelfbewustzijn bereiken.