NLP en systemisch werken worden vaak aan elkaar gekoppeld. Alsof het bij elkaar hoort. Mijns inziens zijn het twee losstaande methodes. NLP richt zich op jezelf en wat jij kunt doen. Het is praktisch en toepasbaar in heel veel situaties. Of het nu persoonlijke ontwikkeling is, coaching, in presentaties, samenwerking of marketing.
Het systemisch werken gaat verder, het gaat over werken met ‘het veld’. Dit veld omvat verborgen dynamieken en mechanismen in systemen die vaak onbewust werken en invloed hebben. Systemisch werken is een methode om deze dynamieken en mechanismen duidelijk te krijgen in de vorm van een opstelling. Een opstelling is eigenlijk een soort tableau vivant: een levende foto van een familie of organisatie. Deze manier van werken geeft inzicht in jouw eigen plek in een systeem en je verhouding met anderen in dat systeem.
Hoewel systemisch werken vooral bekend is onder de naam ‘familieopstellingen’ is dit veel breder inzetbaar. Tijdens coaching kan er inzicht verkregen worden over bijvoorbeeld persoonlijke strubbelingen, maar ook over richting van de loopbaan en de belangrijke elementen hierin. Het leert je waar belemmeringen zitten en waarom je steeds opnieuw vervalt in bepaald gedrag dat je belemmert in je ontwikkeling en groei.
Binnen organisaties maakt een opstelling veel duidelijk over bijvoorbeeld de uitwerking van de visie, samenwerkingsverbanden, wat de belemmeringen en kansen zijn binnen een bedrijf etc.
Wat wel de overeenkomst is bij het systemisch werken is dat er gestart wordt met een vraag. Dit kan een vraag zijn voor verduidelijking en inzicht, maar dit kan net zo goed een vraag zijn over ‘hoe nu verder?’ Tijdens een opstelling mag de ‘vraagsteller’ mensen in de ruimte neerzetten zoals hij/zij de situatie ervaart of deze mensen mogen zelf bepalen waar ze in de ruimte gaan staan. Deze mensen noemen we representanten.
En daarbij gebeurt iets onverklaarbaars. Wat blijkt: door te zijn opgesteld zijn de representanten in staat, de onderliggende, emotionele en mentale structuur van het systeem, met alle verstoringen, duidelijk weer te geven. Ze voelen de emoties en de ‘plaats’ van degene die zij representeren. Zij doen dat zonder enige informatie van buitenaf, want ze weten alleen welk persoon ze weergeven. En dit is wat systemisch werken zo mooi en effectief maakt. Het is kennisoverdracht zonder voorafgaande informatie uitwisseling. De verborgen dynamieken en mechanismen worden zichtbaar binnen de opstelling. Wat zich op onbewust niveau afspeelt wordt bewust en zichtbaar. Zo ontstaat inzicht in de aanwezige problemen en dynamieken. Inzicht zorgt ervoor dat er iets kan veranderen, dat jij iets kunt gaan veranderen.
