Heb je NLP geleerd en gebruik je regelmatig de uitspraak “De kaart is niet het gebied”? Dan is dit artikel speciaal voor jou. Veel NLP-beoefenaars gebruiken deze uitspraak om te benadrukken dat iedereen zijn eigen subjectieve realiteit heeft. Maar wat als ik je vertel dat deze interpretatie onvolledig en soms zelfs beperkend is?
Graag neem ik je mee in mijn gedachtespinsels over deze vaak gebruikte NLP voorodnerstelling:
- Wat Alfred Korzybski écht bedoelde met deze uitspraak.
- Waarom de NLP-versie vaak tekortschiet en zelfs misleidend kan zijn.
- De gevolgen van een dieper begrip – en hoe je hiermee een effectievere NLP-beoefenaar wordt.
- Praktische voorbeelden van hoe je deze kennis kunt gebruiken om betere beslissingen te nemen, discussies te verdiepen en anderen te helpen effectievere kaarten te ontwikkelen.
Wat Alfred Korzybski écht bedoelde met “De kaart is niet het gebied”
De uitspraak
“The map is not the territorykomt uit het werk van Alfred Korzybski, de grondlegger van General Semantics. Zijn volledige uitspraak was:
“A map is not the territory it represents, but, if correct, it has a similar structure to the territory, which accounts for its usefulness.”
Wat betekent dit echt?
- Onze mentale kaarten (overtuigingen, modellen, percepties) zijn niet de werkelijkheid zelf.
- Sommige kaarten zijn nuttiger dan andere, omdat ze beter overeenkomen met de structuur van de realiteit.
- Een effectieve kaart helpt ons succesvol navigeren in het gebied, terwijl een onnauwkeurige kaart ons kan misleiden.
Met andere woorden: ja, iedereen heeft zijn eigen kaart van de wereld, maar sommige kaarten zijn accurater en effectiever dan andere.
Korzybski’s punt was niet dat alles subjectief is en dat elke kaart even valide is – hij benadrukte juist het belang van het verbeteren van onze kaarten zodat ze ons beter door het leven leiden.
Waarom de NLP-interpretatie tekortschiet
In NLP wordt “de kaart is niet het gebied” vaak gebruikt om te zeggen:
- “Iedereen heeft zijn eigen waarheid.”
- “Er is geen objectieve realiteit.”
- “Je moet gewoon accepteren dat iemand anders een andere kaart heeft.”
Dit is een versimpeling die problemen veroorzaakt. Laten we eens kijken waarom.
1. Het leidt tot relativisme
Als we denken dat elke kaart even juist is, maken we geen onderscheid meer tussen kaarten die beter werken en kaarten die minder bruikbaar zijn.
Voorbeeld:
Stel dat iemand denkt:
“Ik ben een waardeloze spreker, niemand wil naar mij luisteren.”
Volgens de gangbare NLP-interpretatie zou je kunnen zeggen:
“Dat is gewoon zijn kaart van de wereld, we moeten dat respecteren.”
Maar dat is niet behulpzaam! Wat als die kaart helemaal niet klopt? Wat als die persoon wél goed kan leren spreken en die overtuiging hem onnodig beperkt?
Een betere benadering zou zijn:
“Hoe weet je dat dit waar is? Zou er een andere kaart kunnen zijn die je beter helpt?”
Door iemand te helpen zijn kaart te updaten, maak je NLP pas echt krachtig.
2. Het stopt waardevolle discussies
Hoe vaak heb je iemand horen zeggen: “De kaart is niet het gebied,” als manier om een gesprek te beëindigen?
• “Ik zie het anders dan jij, want de kaart is niet het gebied.”
• “Jouw mening is jouw kaart, en mijn mening is mijn kaart.”
Dit klinkt wijs, maar het stopt elke vorm van leren.
Voorbeeld:
Twee ondernemers bespreken waarom hun bedrijf niet groeit.
- Persoon A: “Ik denk dat onze marketing niet werkt omdat onze advertenties niet zichtbaar genoeg zijn.”
- Persoon B: “Nee, ik denk dat het probleem is dat we de verkeerde doelgroep aanspreken.”
- Persoon A: “Tja, de kaart is niet het gebied.”
En daarmee is de discussie voorbij. Geen verder onderzoek, geen experimenteren, geen leren van elkaar.
In plaats daarvan zou de juiste aanpak zijn:
“Interessant, hoe kunnen we testen welke kaart dichter bij de realiteit ligt?”
Zo gebruiken we deze NLP-vooronderstelling niet om gesprekken af te kappen, maar om elkaar rijkere kaarten te geven.
3. Het ontkent dat sommige kaarten beter werken dan andere
Een kaart van 100 jaar geleden helpt je niet om een moderne stad te navigeren. Net zo helpt een achterhaalde overtuiging je niet om succesvol te zijn in een snel veranderende wereld.
Voorbeeld:
Stel, iemand gelooft: “Als ik geen diploma heb, zal ik nooit een goede baan krijgen.”
Dat was misschien ooit een accurate kaart, maar is dat vandaag de dag nog steeds zo?
In plaats van te zeggen “de kaart is niet het gebied,” zou een NLP-coach kunnen vragen:
- “Welke bewijzen heb je hiervoor?”
- “Zijn er mensen zonder diploma die succesvol zijn?”
- “Hoe zou een andere kaart eruit kunnen zien die je meer mogelijkheden geeft?”
Zo helpen we mensen betere kaarten te bouwen in plaats van ze vast te laten zitten in oude modellen.
Wat gebeurt er als je dit wél begrijpt?
Als je de diepere betekenis van “de kaart is niet het gebied” begrijpt, kun je:
1. Kritischer kijken naar je eigen overtuigingen
In plaats van je kaart als waarheid te zien, kun je jezelf afvragen:
• “Klopt mijn kaart eigenlijk wel?”
• “Helpt deze kaart mij of beperkt hij mij?”
• “Welke kaarten zouden mij verder kunnen helpen?”
2. Leren van anderen in plaats van discussies af te kappen
In plaats van te zeggen “Jouw kaart is jouw kaart,” kun je vragen:
• “Hoe ziet jouw kaart eruit?”
• “Wat weet jij wat ik nog niet weet?”
• “Hoe kunnen we onze kaarten vergelijken en verbeteren?”
Dit leidt tot rijkere, diepere gesprekken en meer groei.
3. Anderen helpen om effectievere kaarten te ontwikkelen
Als coach, trainer of ondernemer kun je mensen helpen hun kaarten te updaten door vragen te stellen zoals:
• “Hoe weet je dat dit waar is?”
• “Welke andere manieren zijn er om hiernaar te kijken?”
• “Wat zou er gebeuren als je een andere kaart gebruikte?”
Door dit toe te passen, maak je NLP nog krachtiger.
Tijd om NLP een stap verder te brengen
We moeten ophouden met het misbruiken van “de kaart is niet het gebied” als een manier om gesprekken te stoppen. In plaats daarvan kunnen we:
✔ Onze eigen kaarten kritisch onderzoeken
✔ Leren van andermans kaarten
✔ Mensen helpen om effectievere kaarten te maken
Dus de volgende keer dat iemand “de kaart is niet het gebied” zegt, stel dan eens een vraag terug:
"Wat kun jij doen om jouw kaart van de wereld nog nauwkeuriger en effectiever te maken?"
Want dáár zit de echte kracht van NLP.
