Logische Niveaus - Maak Jouw Volgende Stappen Echt Waar

Een persoonlijk verhaal om te beginnen

December is de maand van reflectie. We blikken terug op het afgelopen jaar en nemen ons voor om het komend jaar anders aan te pakken. Ik weet nog goed hoe ik jarenlang dacht: "Volgend jaar wordt echt anders." Gezonder eten, meer bewegen, minder stress... De lijst was eindeloos. Maar eerlijk? Na een paar weken viel ik vaak weer terug in oude patronen.

Het was frustrerend. Tot ik in aanraking kwam met de logische niveaus uit NLP (Neuro-Linguïstisch Programmeren). Dit model hielp me om te begrijpen waar het misging en hoe ik het kon veranderen.

Wat zijn de logische niveaus?

De logische niveaus zijn een krachtig model dat je helpt om verschillende lagen van je gedrag en denken inzichtelijk te maken. Ze zijn bedacht door Robert Dilts en zijn een must voor iedereen die echt verandering wil. Het model start bij je missie en werkt zo stap voor stap naar beneden.

1. Missie: Wat is jouw grotere doel in het leven? Waar doe je het allemaal voor?
2. Identiteit: Wie ben je? Hoe zie je jezelf?
3. Waarden en overtuigingen: Wat is belangrijk voor je en wat geloof je over jezelf en jouw situatie?
4. Vaardigheden: Welke kennis of tools heb je nodig?
5. Gedrag: Wat doe je concreet?
6. Omgeving: Wat is er om je heen? (Wie, waar, wanneer?)

Elke laag heeft invloed op de laag eronder. Als je bijvoorbeeld je overtuigingen verandert, heeft dat direct impact op je gedrag en resultaten.

Waarom werkt dit model zo krachtig?

Vaak richten we ons op gedrag, de vijfde laag, wanneer we iets willen veranderen. We focussen op sporten, gezonder eten, of minder scrollen op onze telefoon. Maar dat is alsof je het topje van de ijsberg probeert te verschuiven terwijl het fundament hetzelfde blijft. Als je hogere niveaus - zoals je missie, overtuigingen en identiteit - niet aanpakt, blijft verandering vaak tijdelijk.

Een verandering op een hoger niveau werkt door op lagere niveaus. Stel je voor dat je jezelf begint te zien als iemand die echt zorg draagt voor zijn gezondheid. Plots is sporten geen last meer, maar iets wat past bij wie je bent.

Een concreet voorbeeld: Waarom komen we niet verder?

Laten we het toepassen op mijn voornemen om gezonder te leven:

1. Missie: Mijn grotere doel was om minder ongezond te leven.
2. Identiteit: Ik zag mezelf jarenlang als iemand die “nooit volhoudt.”
3. Waarden en overtuigingen: Gezondheid was belangrijk, maar gemak en gezelligheid stonden stiekem hoger. Daarnaast dacht ik: “Gezond eten kost te veel moeite” en “Ik ben niet sportief.”
4. Vaardigheden: Ik miste praktische tools zoals een sportplan of makkelijke recepten.
5. Gedrag: Niet sporten en ongezond eten.
6. Omgeving: Een drukke werkdag en een keuken vol snacks.

Wat valt je op? Hoewel er veel verschillen zijn in waar een blokkade kan zitten, begint het in dit geval bij de missie. Een verandering op een hoger niveau, zoals je missie of identiteit, werkt volgens dit model door op lagere niveaus. Je kunt nog zo hard werken aan je gedrag, maar als je missie onduidelijk is of je jezelf ziet als iemand die “nooit volhoudt,” is verandering bijna onmogelijk.

Praktische toepassing: hoe begin je?

Het klinkt misschien complex, maar de kracht van dit model zit in de eenvoud. Begin bij de top:

1. Missie: Schrijf in één zin op wat je grotere doel is. Wat geeft je energie? Wat wil je bijdragen?
   Bijvoorbeeld: "Ik wil een gezond, energiek leven leiden zodat ik meer van het leven kan genieten."
   
   
2. Identiteit: Herdefinieer jezelf. Wie wil je zijn?
   In plaats van "Ik ben niet sportief", kies voor "Ik ben iemand die goed voor zijn lichaam zorgt."
   
   
3. Waarden en overtuigingen: Welke waarden passen bij je missie? En welke overtuigingen houden je tegen?
   - Waarde: gezondheid, energie, welzijn.
   - Beperkende overtuiging: "Ik heb geen tijd." Nieuwe overtuiging: "Gezond leven kost minder tijd dan ziek zijn."
   
   
4. Vaardigheden: Wat moet je leren om je doel te bereiken?
   Zoek recepten, leer hoe je een eenvoudig sportprogramma opstelt, of verdiep je in mindfulness.
   
   
5. Gedrag: Plan concrete acties die passen bij je nieuwe identiteit en missie.
   Ga 2 keer per week sporten, vervang frisdrank door water, of kook elke zondag gezond voor de week.
   
   
6. Omgeving: Creëer een ruimte die je ondersteunt.

Haal ongezonde snacks uit huis en leg je sportkleding klaar voor de volgende ochtend.

Waarom is reflectie essentieel?

Reflecteren is de sleutel om te blijven groeien. Het helpt je ontdekken wat werkt en waar je vastloopt. Neem elke week even de tijd om de volgende vragen te beantwoorden:

• Wat ging goed deze week?
• Wat heb ik geleerd?
• Wat kan ik volgende week anders doen?

Deze vragen brengen je stap voor stap dichter bij je doel en houden je in lijn met je missie.

Reflectie: Waar zit jouw winst?

Pak nu een pen en papier en stel jezelf deze vragen:

1. Missie: Wat is mijn grotere doel?
2. Identiteit: Wie wil ik zijn?
3. Waarden en overtuigingen: Wat is belangrijk voor me en welke (beperkende) gedachten houd ik vast?
4. Vaardigheden: Wat moet ik nog leren?
5. Gedrag: Wat ga ik concreet doen?
6. Omgeving: Wat in mijn omgeving helpt of belemmert me?

Maak van december de maand van actie

Verandering begint van binnenuit. Werk niet alleen aan je gedrag, maar pak je overtuigingen, waarden en identiteit aan. Start vandaag nog met het doorlopen van de logische niveaus en zet die eerste, kleine stap.

En bedenk: je bent niet iemand die “nooit volhoudt.” Je bent iemand die stap voor stap voor zichzelf zorgt.

Bonus: vier je successen

Elke stap telt, hoe klein ook. Beloon jezelf bij mijlpalen. Heb je drie weken gezond gegeten? Trakteer jezelf op een nieuwe kookworkshop of een leuk uitje. Door successen te vieren, blijf je gemotiveerd.

Wat is jouw missie voor komend jaar? Laat het me weten in de comments en vertel welke eerste stap je vandaag gaat zetten. Samen maken we van 2025 een jaar vol groei en verandering!