NLP en communicatie horen bij elkaar.
Heb je ooit wel eens geprobeerd iemand een complimentje te geven om vervolgens tot de conclusie te komen dat ze het helemaal verkeerd hadden opgevat. Of iemand die tegen je zei :”Rustig, je reageert zo geïrriteerd” terwijl je volkomen rustig was en er niets aan de hand was?
Iedereen kent wel van deze momenten en wat zijn ze irritant.
De vraag is natuurlijk hoe dit nu precies komt want het lijkt in dit soort momenten net alsof iemand zijn eigen „ding” op jou projecteert en niet meer openstaat voor andere keuzes.
Wat er gebeurd is dat iemand iets aan jouw gedrag heeft opgemerkt en dat vervolgens heeft geïnterpreteerd door zijn/haar eigen roze bril om vervolgens tot de verkeerde conclusie te komen dat je bedoelingen toch minder goed waren dan dat in eerste instantie gedacht of dat ze een verkeerde inschatting maakten over hoe je dacht en/of wat je voelde.
In NLP noemen we dit „gedachten lezen” en natuurlijk zul je al snel zeggen dat mensen dit helemaal niet kunnen en toch komt het vaker voor dan dat je denkt.
Wat is gedachten lezen?
Het beste kun je aannemen dat iedereen van tijd tot tijd gedachten leest en dus ook jij. En sterker nog, ons onbewuste in eigenlijk erg goed in het lezen van non-verbale signalen van andere mensen en om deze informatie te gebruiken om een inschatting te maken hoe anderen zich voelen en welke stemming ze hebben zodat je zelf een inschatting kunt maken hoe ze gaan reageren, wanneer je even moet weglopen of wat net dat goede moment is om om een gunst te vragen. En dit gaat gelukkig vaak goed.
Maar ons inschattingsvermogen heeft het niet altijd bij het juiste eind. Soms, omdat ons brein informatie weglaat, anders maakt of grove generalisaties maakt of omdat we ons soms even emotioneel laten leiden, kan ons brein een onjuiste inschatting maken en maken we foute aannamen.
Wanneer je bovenstaande eens gaat verklaren vanuit het NLP Communicatie model dan word je al snel duidelijk hoe de vork in de steel zit.
NLP Communicatie model
Aan de rechterkant staat een pijl met VAKOG. Dat is alle informatie die je zenuwstelsel opneemt. Je krijgt visuele informatie door je ogen, auditieve informatie door je oren, kinesthetische informatie door tast en inwendige gevoelens, olfactoire informatie door je neus en gustatoire informatie door je mond..smaak bedoel ik dan.
In een onderzoek is gebleken dat er ongeveer 2.000.000 informatie eenheden per seconde door je zenuwstelsel worden opgenomen, elke seconde van de dag. En dat doet het al je hele leven. Stel je eens voor hoeveel informatie dat is. Stel je eens voor hoe het zou zijn om al deze 2.000.000 stukjes informatie per seconde bewust waar te moeten nemen……Inderdaad je zou een echte “information overload” hebben… gek worden en je zou compleet niet meer functioneren. Dus wat je doet, althans wat je onbewuste doet, is het filteren van die informatie. En de box in het midden, daarin staan de filters benoemd die je onbewuste toepast om de grote hoeveelheid informatie te filteren
De eerste filter: informatie weglaten
Het eerste filter is “weglating” Het is je onbewuste die zich zelf afvraagt:”Is deze informatie belangrijk genoeg om je je ervan bewust te maken of niet? Als het antwoord nee is wordt deze informatie uit je bewustzijn weggelaten. Laten we dit eens met een voorbeeld duidelijk maken. Ik weet zeker dat je je niet bewust bent van het gevoel in één van je voeten, althans niet totdat ik je zojuist je er van bewust maakte.
Een ander voorbeeld: Je bent thuis en je moet naar een belangrijke vergadering en het is al laat en je raakt steeds meer in de stress en nu…het ergste wat je op zo’n moment kan gebeuren. Je sleutels zijn weg..van de aardbodem verdwenen….je keert alles binnenste te buiten maar je sleutels zijn verdwenen. En iemand komt binnen en vraagt wat er aan de hand is en je roept:”ik moet weg en ik kan mijn sleutels maar niet vinden.” En de ander zegt doodkalm :”maar ze liggen hier, vlak voor je neus” Ze lagen daar al de hele tijd en de informatie die je opnam met je ogen kwam binnen maar je onbewuste besloot om ze niet te laten zien.
De tweede filter: informatie vervormen
Een ander iets wat je onbewust doet is het vervormen van informatie in iets wat het niet is. Ik kan me nog herinneren dat we verhuisden van Den Haag naar Nieuw Vennep. En, gebruikelijk, hielden we op de eerste avond in ons nieuwe huis een echte house warming. Een geweldig feest.. en toen onze eerste nacht. En we vielen beide direct in slaap…Rond een uur of 4 werden we beide wakker van het geluid van een inbreker in ons huis. En één van de dingen die je kunt doen is de deken over je hoofd trekken. Immers als kind had ik geleerd :” Als je hen niet kunt zien, dan kunnen ze jou ook niet zien” En ik hoorde het gekraak op de trap van iemand die langzaam naar boven kwam lopen. Het leek meer op sluipen. Het andere wat je kunt doen is opstaan en in een instinct greep ik naar een hamer die nog in onze slaapkamer lag en verschuilde me achter de deur, klaar om een goed klap uit te delen. Langzaam liep de inbreker de trap op en mijn hart zal letterlijk in mijn keel. De adrenaline door mijn lijf heen. De laatste trede…actie… en ik kwam, een schreeuw slakend, achter de deur vandaag met de hamer in de aanslag…..en…….niemand…..anders dan de kat…
Door het onbekende van ons nieuwe huis en alle nieuwe geluiden maakte ik onbewust van iets wat normaal gesproken ik prima kon thuis brengen een bedreigende situatie.
Een ander voorbeeld, wat je wellicht kent, is een situatie waarin je iets tegen iemand zegt, misschien gaf je wel een compliment, en de ander compleet uit zijn of haar dak gaat…als of je het meest vreselijke hebt kunnen zeggen wat ook maar menselijk mogelijk is en jij je afvraagt :”Wat heb ik verkeerd gezegd” Nu is het zij die onbewust je woorden vervormden in iets wat het niet was.
De derde filter : informatie generaliseren
En dan hebben we als laatste generalisatie. Dit is de manier waarop we leren. We generaliseren bijvoorbeeld de manier waarop we een deur openen zodat we niet bij elke deur hoeven na te denken maar gewoon de deur open doen. Totdat of deur ipv buiten naar binnen van binnen naar buiten opengaat en we even verwonderd zijn over wat er aan de hand is.
We moeten generaliseren om het voor ons gewoonweg makkelijker te maken.
Filters bepalen onze ervaring
Nu de informatie door onze filters is gegaan en is vervormd, gegeneraliseerd en er ook informatie is weggelaten maken we een interne voorstelling van wat er is en dat is niet hetgeen er werkelijk aan de hand is.
De realiteit is dat we met geen mogelijkheid zeker kunnen zijn wat anderen inwendig ervaren, hoe ze de wereld zien en welke betekenis ze geven aan hetgeen ze waarnemen, laat staan hoe ze besluiten om te reageren op gebeurtenissen. Maar vaak nemen we het tegendeel aan. En dat kan ons juist in de problemen brengen.
Dus alles wat telt is..GEDRAG want dat is het enige wat je kunt waarnemen. Welke betekenis je eraan geeft is jouw verantwoording.
NLP geeft je voldoende tools en technieken om je daadwerkelijk bewust te worden van hoe jij je filters gebruikt. Door NLP te leren, leer je subtiel taal te gebruiken, lichaamshouding te gebruiken, gebruik te maken van je stem, door anders te ademen je gevoel te veranderen, op te letten wat de ogen zeggen en leer je hoe je kunt uitvinden wat er wel in iemand omgaat. En misschien wel belangrijker, je leert je eigen filters kennen en hoe je de wereld door jouw bril bekijkt. Het zou zomaar kunnen dat je ontdekt dat je filters wel een kleine schoonmaakbeurt kunnen gebruiken. NLP geeft je de tools en technieken om dit op een praktische en gemakkelijke manier te doen
Waarmee kun je experimenteren?
• Vraag de komende dagen eens aan iemand met wie je iets beleefd hebt hoe zij deze gebeurtenis hebben ervaren. Welke dingen hebben zij gezien, die jou niet zijn opgevallen en vice versa. Word nieuwsgierig!. Ik weet zeker dat dit je snel een gevoel geeft dat iedereen een eigen kijk heeft op gebeurtenissen.
• Neem een moment om op te schrijven wat een ander moet doen zodat jij weet dat ze je vertrouwen en volledig overtuigd zijn dat wat ze je toevertrouwen bij jou in goede handen is. Stop met wat je doet en denk er eens over na. Welke overtuiging over vertrouwen moet jij hebben? Doe dit ook eens met respect, liefde of veiligheid. En ontdek je eigen filters.
Blijf nieuwsgierig!! Lees 10 redenen om NLP te leren.
Een voorbeeld in de praktijk
Het onderstaande filmpje is een pakkend voorbeeld van hoe ons brein filtert.
