Emoties en hoe blijf je ze de baas.

10 maart 2019

Hoe je emoties de baas blijft?

Emoties. Hoe blijf je ze de baas? Allemaal hebben we op één of andere manier wel eens gevoeld dat we slachtoffer waren van onze emoties. Alsof we gegijzeld werden door zoiets kleins als een emotie.

Sommigen van ons raken al onder de indruk van de gedachte hoe intensief de pijn kan voelen van emoties zoals verdriet, pijn, afwijzing en je niet goed genoeg voelen. En juist voor deze categorie mensen zijn emoties te vergelijken met landmijnen met als gevolg dat ze dagelijks op hun tenen door het leven sluipen, kost wat het kost deze emoties mijdend. En als de eerste signalen van deze emoties zich onder de voet aan dienen, trekken ze snel terug. Situaties vermijdend die bij voorbaat emotioneel geladen kunnen zijn zoals een stevig gesprek met partner, werkgever, werknemer of kinderen, of iemand met een ernstige ziekte bezoeken in het ziekenhuis of een goede vriend die met een depressie thuis zit. Ook zullen ze uitdagingen in hun werk uit de weg gaan om het gevoel van “niet goed genoeg te zijn” te vermijden. In het algemeen kun je stellen dat ze succesvol zijn in het vermijden van het leven zoals anderen enge films vermijden.

Weer anderen komen er nooit aan toe om hun grootsheid te etaleren omdat de emoties zoals angst, niet goed genoeg voelen en twijfel er voor zorgen dat ze überhaupt niet toe komen aan het nemen van actie, laat staat het nemen van risico’s. Als slachtoffer van hun emoties lijken ze verlamd te zijn, als een standbeeld bevroren. Een paar voorbeelden.

Een eenzaam iemand voelt zich verlegen met als gevolg dat ze niet tot nauwelijks contact met anderen zal zoeken.
Een tiener is bang om voor gek te staan met als gevolg dat hij/zij weigert nieuwe dingen te leren zoals tekenen, spreken voor groepen, paardrijden of dansen.
Een huisvrouw die zich onzeker voelt en daardoor nooit een stap durft te nemen om iets anders te doen dan te zorgen voor man en kinderen, ook als de verveling heeft toegeslagen

Emoties overvallen je soms

Veel mensen worden regelmatig overvallen en gegijzeld door emoties, ervoor zorgend dat ze, wat ze ook willen in hun leven, steeds verder weg komt te liggen en ze als vanzelf het weer opgeven en weer terugvallen in oude slecht voelende emoties en anderen zullen zich vrijelijk bewegen in een kleine comfort zone en zich opgesloten voelen. Anderen leren vast te houden aan een beperkt aantal emoties die vertrouwd voelen en zichzelf een rijk palet van nog betere emoties onthouden. De prijs? Een emotioneel afgevlakt leven, nooit eens verrassingen.

Er is nog een andere categorie, die van mensen die slaaf zijn geworden van de emoties van anderen. Mensen die zich pas goed kunnen voelen als de ander zich ook goed voelt, pas kunnen ontspannen als de anderen geen zorgen meer hebben, zorgen hebben als de ander ook zorgen heeft.

Ik denk bijna zeker te weten dat je in je omgeving vast mensen kent die in de beschrijving passen en misschien herken je jezelf. Stel je voor hoe het zou zijn om eindelijk emotionele vrijheid te ervaren en je goed te voelen.

In NLP gebruiken we ankers om je goed te voelen

Ankeren is de vaardigheid om een specifieke staat op te roepen door een specifieke “Trigger”. In feite is het proces grotendeels terug te herleiden naar de, in de psychologie bekende, Pavlov reactie. Pavlov was een Russische fysioloog die in 1904 een Nobelprijs won. De Nobelprijs kreeg hij niet voor het zo beroemd geworden onderzoeken van conditionering (de Pavlovreactie), maar door onderzoek van de spijsvertering. Als onderdeel van dit onderzoek wilde hij de speekselproductie van honden bij toediening van verschillende soorten voedsel meten. Hierbij stuitte hij echter op het verschijnsel dat de honden al speeksel gingen produceren nog voordat hij het voedsel had gegeven.

Pavlov onderzocht dit verschijnsel verder, door bijvoorbeeld 5 seconden voor het voeren een bel te laten rinkelen. Na een aantal keren bleken de honden inderdaad bij het rinkelen van een bel al speeksel af te scheiden. Dit heet nu de geconditioneerde reflex, en het door Pavlov ontdekte verschijnsel heet klassieke conditionering: als stimulus (prikkel) A (de bel) herhaaldelijk voorafgaat aan stimulus B (het voeren) dat een bepaald gedrag (respons) oplevert, dan zal op den duur stimulus A alleen deze respons (speekselproductie) opleveren, ook zonder stimulus B. Om het verschijnsel van de geconditioneerde reflex uitvoeriger te bestuderen voerden Pavlov en zijn studenten veel uitgebreide systematische experimenten uit.

Ankeren in marketing.

Ankeren wordt tegenwoordig veelvuldig gebruikt als marketing techniek. Denk maar eens aan “Heerlijk Helder….” Eenmaal aanwezig fungeert een anker als een knop voor het direct oproepen van een bepaalde staat. Denk eens aan geur van appeltaart? Wat gebeurt er?

Hoe anker je?

Het uitgangspunt van ankeren is dat wanneer je de piek bereikt van een bepaalde staat en je op het juiste moment een anker plaatst door een aanraking, een woord, etc.., deze twee met elkaar verbonden worden waardoor bij herhaling dezelfde staat wordt opgeroepen zonder dat de originele ervaring plaats vindt.

Zoals eerder gezegd kan een anker gevormd worden door een aanraking, een beweging of een woord. Een anker dient echter wel uniek te zijn en te worden geplaatst op het piek moment van een bepaalde staat wil het anker succesvol worden geplaatst. Een anker op de binnenkant van je hand is dus niet de meest geschikte plaats voor het plaatsen van een anker aangezien je met je handen: de handen schudt van andere personen, je pen vasthoudt, etc.

Hoe gebruiken we ankers in NLP?

In NLP gebruiken we ankers om “High Performance States” die uit de herinnering van de cliënt komen, te koppelen aan situaties die de cliënt in de toekomst tegenkomt en waar deze staat bijzonder welkom is of kan zijn. Toen Bandler en Grinder werkten aan het in kaart brengen van de talenten van Virginia Satir en Milton Erickson ontdekten zij dat deze veelvuldig gebruikmaakten van woord-ankers die hielpen bij het tot stand brengen van veranderingen bij hun cliënten.

Als iemand een intense stemming ervaart en een bepaalde stimulus wordt (steeds) tegelijk met het hoogtepunt van die stemming aangeboden, dan raken stimulus en stemming neurologisch met elkaar verbonden. Telkens als daarna de stimulus wordt aangeboden, volgt de intense stemming (respons) automatisch.

Ankers werken zodanig snel dat we er ons soms wel en soms niet van bewust zijn. In ieder geval gebeurt het onbewust dat ankers op ons inwerken. Ankers hebben grote macht omdat ze onmiddellijk krachtige stemmingen kunnen oproepen. Dat is wat er gebeurt wanneer je bijvoorbeeld een bepaalde geur ruikt of een bepaald stukje muziek hoort waarbij je een sterke emotionele herinnering hebt. We hebben allemaal heel veel onbewuste ankers. Elke vorm van een gecreëerde associatie van gedachten, ideeën, gevoelens of stemmingen, met een stimulus ofwel externe prikkel is een anker.

Niet alle ankers zijn positieve associaties. Onplezierige ankers lijken vaak het meest op te vallen en blijken de diepste indruk te maken. Een pijnlijke ervaring kan een vlijmscherp beeld in ons geheugen plaatsen of daarin een klank nalaten die weer terugkomt als zich omstandigheden voordoen, die overeenkomsten vertonen met de pijnlijke situatie van toen. Je bent dan als het ware geconditioneerd en geprepareerd om die emotie van toen te koppelen aan de situatie van nu. Angsten en fobieën zijn daar een voorbeeld van.

Naast al deze (positieve en negatieve) ankers die we in ons leven onbewust installeren en geïnstalleerd hebben, kunnen we ook bewust positieve ankers, bij ons zelf en anderen installeren. Ankers die ons in een vermogende stemming brengen zodat we de gewenste resultaten kunnen behalen.

Dus hoe kun je nu snel je emotionele bui veranderen op het moment dat jij het wilt?

Om eerlijk te zijn, de meest snelle methode is om je lichaamshouding te veranderen. Bij bepaalde emoties die er voor zorgen dat je je slecht voelt, hoort een bepaalde lichaamshouding. Door deze snel te veranderen, onderbreek je de emotie en voel je je snel anders. Een voorbeeld: wanneer je je neerslachtig voelt , kijk je waarschijnlijk naar beneden, is je lichaam wat gebogen en zal je wellicht negatief tegen je zelf praten. Op staan en even lopen zal er snel voor zorgen dat je je anders begint te voelen.

Een andere manier is om bepaalde “triggers” te gebruiken die je een goed gevoel geven. In NLP termen noemen we dit “ankers” Denk eens aan je favoriete muziek, ruik de frisse lente lucht, aai de kat of hond of fluit gewoon een lekker deuntje. Ik weet zeker dat je je snel beter voelt. In NLP trainingen leer je verschillende manieren om je emoties snel weer te baas te zijn en de emoties van anderen op een positieve manier te beïnvloeden.

Waar kun je mee experimenteren?

Hou de komende dagen eens een dagboek bij en schrijf op welke emoties je veelvuldig op een dag ervaart. Gelukkig, opgewonden, slaperig, energiek, ontspannen, gespannen, nieuwsgierig, afkeurend, neerslachtig of in de flow. En hoe voelen ze. Welke sensaties voel je in je lichaam als je bepaalde emoties voelt.

Maak een bewuste beslissing om de komende dagen meer positieve emoties te voelen. Denk gewoon wat vaker terug aan de geweldige momenten in je leven, zo levendig mogelijk en onthou hoe je je voelt. En mocht je toch eens een emotie hebben, onthou dan dat emoties ook een signaal functie hebben. Een signaal om iets te gaan doen om je vervolgens weer goed te voelen.