Waarom voelen succesvolle mensen zich vaak bedriegers? Ontdek de verborgen psychologie achter het imposter syndrome

De onzichtbare strijd van een succesvolle vriendin

Een goede vriendin van me had zichzelf slachtoffer gemaakt van het zogenaamde 'imposter syndrome'. Haar indrukwekkende cv, ervaring in buitenland, universitaire graad en positieve feedback van collega’s maakte helaas niet het verschil. Ze worstelde dagelijks met twijfels over haar eigen capaciteiten. Wanneer ze een presentatie moest geven of een belangrijke beslissing moest nemen, dacht ze nog weleens : "Wat als ze erachter komen dat ik eigenlijk helemaal niet zo goed ben?"

Herkenbaar? Misschien voel jij je, ondanks je prestaties en complimenten, soms ook een bedrieger. Alsof je succes puur toeval is en je vroeg of laat door de mand zult vallen. Dit is precies waar het om draait bij imposter syndrome—een fenomeen dat talloze mensen treft, van junior medewerkers tot doorgewinterde CEO’s.

Deze gevoelens kunnen je groei ernstig belemmeren. Je kunt jezelf klein houden, kansen laten liggen en een constante innerlijke strijd ervaren. Mensen van buitenaf kunnen van alles roepen, maar uiteindelijk is hoe jij dingen doet doorslaggevend. Een plant groeit het beste vanuit zichzelf, niet door er van buitenaf aan te trekken.

Gelukkig zijn er manieren om hiermee om te gaan, en NLP biedt krachtige tools om imposter syndrome te overwinnen en je zelfvertrouwen te versterken.

Mijn ervaring als NLP-trainer: van twijfel naar zelfverzekerdheid

Laatst coachte ik een cliënt die, ondanks haar talenten en erkenning, overtuigd was dat ze haar succes ‘gefaked’ had. Tijdens onze sessies kwamen we erachter dat haar interne dialoog doorspekt was met zelfkritiek: "Ik weet niet genoeg," of "Anderen doen dit veel beter."

In eerste instantie dacht ik terug aan mijn eigen onzekerheden van jaren geleden, toen ik nog beginnend coach was. Maar stap voor stap werkten we samen aan het ombuigen van haar gedachten. Door NLP-technieken zoals visualisatie en het 'alsof'-frame leerde ze haar overtuigingen te herprogrammeren en haar successen te erkennen. Het mooiste moment? Toen ze na een paar weken enthousiast vertelde: "Ik voel me eindelijk alsof ik het verdien om hier te zijn."

Dit proces heeft me geleerd dat imposter syndrome niet alleen gaat over vaardigheden, maar vooral over perceptie.

Wat is imposter syndrome en waarom ervaren we het?

Imposter syndrome werd voor het eerst beschreven door psychologen Pauline Clance en Suzanne Imes in 1978. Ze ontdekten dat succesvolle mensen, vooral vrouwen, vaak worstelden met het idee dat ze niet goed genoeg waren en hun prestaties toeschreven aan toeval in plaats van talent.

Recente onderzoeken tonen aan dat dit niet alleen een individueel probleem is, maar ook wordt beïnvloed door omgevingsfactoren zoals prestatiedruk, sociale vergelijkingen en een gebrek aan positieve bevestiging op jonge leeftijd. Je werkomgeving, de cultuur waarin je bent opgegroeid en zelfs de normen en waarden binnen je sociale kringen spelen een grote rol.

In NLP kijken we naar de neurologische niveaus als een manier om te onderzoeken op welk niveau deze onzekerheden zitten. Dit model helpt je te begrijpen hoe je omgeving, gedrag en overtuigingen samenhangen met je identiteit. Soms is het niet alleen nodig om je externe prestaties te verbeteren, maar juist om je diepgewortelde overtuigingen over jezelf te herzien.

Denk hier eens over na: Wat denk je over jezelf en je eigen vermogen? Als je je dat inbeeldt, zie je dan een positief of juist negatief scenario? Stel je eens voor hoe dat scenario er op een positievere manier uit zou zien.

Praktische NLP-technieken om imposter syndrome te overwinnen

Gelukkig zijn er krachtige NLP-tools die je helpen om imposter syndrome stap voor stap te verminderen. Hieronder vind je drie praktische toepassingen die je direct kunt inzetten:

1. Herken je interne dialoog en daag deze uit

Onze gedachten zijn krachtig en bepalen hoe we ons voelen. Vaak zijn de negatieve overtuigingen die imposter syndrome voeden helemaal niet waar. Door je interne dialoog bewust te maken en deze uit te dagen met NLP-technieken, kun je leren onderscheid te maken tussen feiten en fictie.

Actie:

• Schrijf je negatieve gedachten op en stel jezelf de volgende vragen:
  • Is dit waar?
  • Waar baseer ik deze gedachte op?
  • Welke bewijzen heb ik voor mijn competentie?
• Bedenk welke kleine acties je kunt ondernemen om meer zekerheid te krijgen over je capaciteiten.

2. Gebruik visualisatie om je zelfvertrouwen te versterken

Visualisatie is een krachtige techniek waarbij je je mentaal voorstelt dat je succesvol bent in een uitdagende situatie. Door je hersenen herhaaldelijk bloot te stellen aan deze positieve beelden, versterk je je zelfvertrouwen en bereid je jezelf voor op succes.

Actie:

• Neem dagelijks een paar minuten om jezelf te visualiseren als succesvol en bekwaam.
• Stel je voor dat je zelfverzekerd spreekt in een vergadering of een project succesvol afrondt.
• Voel de trots en het vertrouwen dat daarbij hoort.

3. Pas het 'Alsof'-frame toe

Een krachtige NLP-techniek is het alsof-frame. Hiermee ga je je gedragen alsof je al het zelfvertrouwen hebt dat je wenst. Door je lichaamstaal, stem en houding aan te passen, stuur je krachtige signalen naar je brein die je helpen om je daadwerkelijk zekerder te voelen.

Actie:

• Sta rechtop, adem diep in en gedraag je alsof je al de expert bent die je wilt zijn.
• Doe dit dagelijks en je zult merken dat je hersenen zich gaan aanpassen aan deze nieuwe werkelijkheid.

Wil je aan de slag? Doe gratis mee met onze zelfvertrouwen boost challenge!

Wil je jouw zelfvertrouwen een flinke boost geven? Doe dan nu gratis mee met de 30-daagse challenge "Zelfvertrouwen Boost", een programma ter waarde van €499,-, aangeboden door de NLP Academie. Bij inschrijving ontvang je direct toegang tot een printbaar en digitaal werkboek, een online kickoff-sessie waarin je vragen kunt stellen, en een wekelijkse video die je begeleidt in je groei. Daarnaast krijg je exclusieve toegang tot een besloten community en een afsluitende masterclass. Schrijf je nu in via: Zelfvertrouwen Challenge.

Jouw succes is geen toeval

Het imposter syndrome is iets waar veel mensen mee worstelen, maar het hoeft je niet te beperken. 

Geef jezelf de ruimte om te groeien en je successen te erkennen. Doe vandaag nog de eerste stap en meld je aan voor de zelfvertrouwen challenge.

Denk eens terug aan momenten waarop je je successen hebt gebagatelliseerd. Hoe zou je daar nu anders naar kunnen kijken?